Æviágrip
Bergþóra Snæbjörnsdóttir fæddist í Reykjavík 1985 og ólst upp á sveitabænum ÚIfljótsvatni í Grafningi. Hún lauk stúdentsprófi frá Kvennaskólanum í Reykjavík árið 2004 og er með BA gráðu í sálfræði og ritlist frá Háskóla Íslands auk MA gráðu í hagnýtri menningarmiðlun frá sömu stofnun. Hún stundaði einnig nám í kínversku fyrir útlendinga við Háskólann í Xiamen í einn vetur.
Bergþóra hefur unnið að uppsetningu gjörninga og innsetninga ásamt Rakel MacMahon, myndlistarkonu.
Frá höfundi
Frá Bergþóru Snæbjörnsdóttur
Það er erfitt fyrir mig að fullyrða nokkuð um hvað það þýðir að vera rithöfundur eða skáld nema út frá sjálfri mér og einn daginn mun ég kannski finna réttu orðin til að útskýra hvers vegna ég skrifa. Í dag er ég hinsvegar loðin til augnanna og með kaffibragð í munninum eftir að hafa sofið í fjóra tíma síðustu nótt út af óværu ungabarni og þambað kaffi með augun hálflímd aftur af þreytu áður en ég hljóp með eldra barnið á leikskólann. Nú sefur yngra barnið í skýi af hvítasuði inni í svefnherbergi og kaffi morgunsins stendur enn kalt í bollanum á gluggakistunni við hlið mér.
Lestur varð snemma lykill að mínu persónulega frelsi. Vald sem ég gat tekið mér í heimi þar sem ég hafði annars engin, frekar en önnur börn. Ég bjó á sveitabæ og fór ekki á leikskóla. Eini leikfélagi minn var yngri bróðir sem beit hausana af barbídúkkunum mínum. Fjögurra ára gömul einsetti ég mér því að læra að lesa til þess að fá að fara í skóla og hitta önnur börn. Ári síðar var ég komin í þroskapróf hjá konu á Selfossi sem bað mig um að teikna perlur á blað eftir fyrirmynd. Skömmu síðar var búið að kaupa handa mér skærgula skólatösku með leynihólfi og ég fékk að hefja mína skólagöngu. Ári á undan áætlun en nokkrum dögum á eftir hinum krökkunum gekk ég í fyrsta sinn inn í skólastofu, með rauðan tóbaksklút um hálsinn og nýju skólatöskuna á bakinu, nagandi á mér varirnar af stressi og gleði.
Ég hef heyrt aðra rithöfunda tala um að þeir hafi snemma ætlað sér að verða rithöfundar. Svo var ekki í mínu tilfelli. Ég las bækur þráhyggjukennt og stal bókasafnskorti bróðurs míns til þess að geta tekið fleiri bækur á bókasafninu. Um leið og ég lærði að skrifa fór ég að gefa út litlar samanheftaðar ljóðabækur í einriti, fullar af upphöfnum og tilgerðarlegum ljóðum um fjöll og ást mína á móður minni. Mér leiddist stöðugt þegar ég var ekki að lesa eða skrifa og drakk í mig allar bækur á heimilinu, þeim mun hættulegri, þeim mun betri. Dýragarðsbörnin og ævisaga Errós voru í uppáhaldi, sögur af lífi fólks sem ferðaðist ekki með hefðbundnum hætti í gegnum lífið. En það hvarflaði aldrei að mér að verða listamaður eða rithöfundur. Samkvæmt gömlu skólaverkefni frá 1994 ætlaði ég mér að verða einstæð móðir, bóndi og hrossaræktarráðunautur. Það var raunhæfari draumur en rithöfundur þrátt fyrir að ég væri með blússandi ofnæmi fyrir öllum loðnum skepnum, ryki, heyi og grasi. Þegar ég varð eldri datt mér í hug að ég gæti kannski farið í skóla og orðið lögfræðingur eða sálfræðingur – verða rík og borga einhverjum öðrum fyrir að gera skattskýrsluna. Ég fór í menntaskóla, vafraði marklaust um heiminn, úr einu námi í annað, reyndi fyrir mér í stúdentapólitík og brotlenti á hverjum veggnum á fætur öðrum en sá aldrei neitt nema þoku þegar ég hugsaði um framtíðina. Það var ekki fyrr en ég skráði mig fyrir rælni í ritlist í Háskóla Íslands og naut í fyrsta sinn handleiðslu atvinnurithöfunda sem mér datt í hug að það gæti verið markmið að vinna við að skrifa, óraunhæft en samt sem áður markmið.
Þegar ég eignaðist dóttur mína tók ég endanlega ákvörðun um að gefast ekki upp. Það er furðulegt í ljósi þess að það er á vissan hátt svo mikil eigingirni að skrifa. Að flækjast á milli starfa og staða og námslána, vinna ár eftir ár við umönnun, skúringar eða afgreiðslu, ekki af ástríðu fyrir starfinu heldur til þess að festast örugglega ekki í þægilegri vinnu sem tekur mann frá skriftunum. Að hamast við að finna leiðir til þess að geta borgað leigu af íbúðum sem maður á aldrei, tíma ekki að kaupa kryddjurtir eða íslensk jarðarber nema til hátíðarbrigða, fara aldrei í sumarfrí (án þess að vera í nokkur ár að borga þau upp), að geta ekki sagt börnunum sínum af neinni fullvissu hvar þau muni búa í framtíðinni. Að vera á staðnum en þó ekki þegar þráhyggjan fyrir einhverri sögu hefur hreiðrað um sig í höfðinu, flökta stöðugt innra með sér í leit að tíma til að setjast niður og skrifa, geta varla rifið sig frá skjánum þrátt fyrir þrábeiðni um ristað brauð eða þreytulegar athugasemdir maka sem er kominn í skóna. Hin hliðin á peningnum er svo hið endalausa samviskubit yfir hverju glötuðu tækifæri, hverri mínútu sem fór í samfélagsmiðla eða sjónvarpsgláp eða að brjóta saman þvottinn í stað þess að skrifa.
Knýjandi þörf fyrir að skrifa getur því verið ánauð en því fylgir líka ólýsanlegt frelsi að geta nánast hvenær og hvar sem er sest niður og horfið eitthvað annað. Að skapa sagnaheim og fá að deila honum með öðrum, fá í fyrsta sinn starfslaun fyrir að skrifa, eru forréttindi sem ég er endalaust þakklát fyrir. Kaffið á gluggakistunni er kalt af því að ég hvarf inn í þennan texta í nokkrar mínútur og finn hversu ánetjandi það er að fá útrás fyrir sköpunargleðina. Þó svo að það sé bara í örskamma stund og tilgangurinn sé að velta fyrir sér hvað það þýði að vera rithöfundur þegar ég er sjálf bara rétt að venjast tilhugsuninni um að tilheyra þeim hópi.
Tvö orð koma upp í hugann: Ást og árátta.
Ást á fólki, ást á tungumálinu, ást á vandamálum, ást á góðri sögu. Áráttan fyrir því að skapa aftur og aftur skáldaðan veruleika innra með sér í óljósri tilraun til að skilja betur þann veruleika sem við búum í. Koma svo út, illa áttuð, þreytt, oftar en ekki með kaffibragð í munninum.
Bergþóra Snæbjörnsdóttir, maí 2020
Verðlaun
2020 - Fjöruverðlaunin - bókmenntaverðlaun kvenna: Svínshöfuð
2018 - Maístjarnan: Flórída
2018 - Fjöruverðlaunin: Flórída
Tilnefningar
2021 - Bókmenntaverðlaun Evrópusambandsins: Svínshöfuð
2019 - Íslensku bókmenntaverðlaunin: Svínshöfuð
2018 - Íslensku bókmenntaverðlaunin: Flórída
Duft
Lesa meiraÁ hverjum mánudegi og miðvikudegi var stærsti salurinn fullur af rauðum og sveittum konum á öllum aldri, það var biðröð fyrir utan salinn. Tímarnir gengu svo vel að Halldóra bætti við fleiri og fékk skólastjórann til að auglýsa tímana með sínum eigin í dagblöðum. VILTU MISSA AUKAKÍLÓIN? KOMDU Í ERÓBIKK DANS FYRIR DÖMUR!Svínshöfuð
Lesa meiraFlórída
Lesa meiraDaloon dagar
Lesa meira